Moralismong Pagdulog sa mga Alamat ng Tribong Yakan sa Autonomous Region ng Muslim Mindanao (ARMM): Dalumat sa Pagpapahalagang Pang-edukasyon
Marie Jo Tess Ragos, MAEd | Cynic Tenedero
Discipline: Education
Abstract:
Ito ay pagsusuring moralismo sa ilang alamat ng Yakan sa Piling Munisipalidad ng
Autonomous Region of Muslim Mindanao (ARMM). Ito ay kwantitatibo na may disenyong
diskriptibong pamaraan na binigyang tuon ang mga alamat ng Yakan sa Autonomous
Region ng Muslim Mindanao na nakasulat sa Yakan at isinalin sa wikang Filipino. Sa
pagsusuring na isinagawa, ang mga alamat ay nagsasaad ng ibat’ ibang pagpapahalagang
moral na nagpatibay sa mga ilang piling munisipalidad sa ARMM na pinananahanan at
iniingatang mahahalagang katutubong alamat ng mga Yakan na pinapatunayan rin sa mga
katutubong alamat ng Yakan sa ARMM na pumapaksa sa iba’t ibang pagpapahalagang
moral ang kanilang kultura, kaugalian at paniniwala hanggang sa kasalukuyang panahon.
Pinapatibay ang pagbubuklod ng pamilya, pakikipagkapwa -tao at matiim na
pananampalataya ang nakaugat sa kamula-mulaan pa sa mga tribo ng Yakan na
pinatotoohan sa kanilang mga napiling alamat. Batay sa pagsusuri, ang resulta ng tala ay
sumasalamin sa mayamang kultura ng Tribong Yakan.Iminumungkahi ng pag-aaral na
magsilbing tagapagpukaw sa iba pang mananaliksik ng kanilang kawilihan, tiyaga at
pagsisikhay na makapagsagawa rin ng katulad o di kaya’y kaugnayan na pag-aaral sa
gayon ay maging bahagi sa pagtataas ng uri at lalo pang pagpapaunlad sa sariling
Panitikan.
References:
- Arogante, J. (1983). Panitikang Filipino: Antolohiya, Manila National Book Store Inc.
- Badayos, P. (1999). Metodolohiya sa Pagtuturo ng Wika, Mga Teorya, Simulain at Estratehiya, Grandwater Pub. and Research Co.
- Cabiling, M. C. (2002). Mga Kontemporaryong Maikling Kwentong Hiligaynon Pagsasalin at Pagsusuri (Kontribusyon sa Pagbuo ng Awtentikong Kanon ng Pambansang Pantikan. [Di-nalathalang tesis-masteral] University of San Agustin, Iloilo City.
- Essential of Values Education (1988). “Assessment of the Values Education Programs in the Phil. The Moral Recovery Program or Shahani Model” DECS.
- Hakim, I. M. (2002). “Yakan Parenting Practices and the Teacher’s Role in Re-Enforcing these Practices” [Di-nalathalang Tesis-masteral] Western Mindanao State University, Zamboanga City
- Memorandum Order bilang 74, serye 2017(Policies, Standards and Guidelines for Bachelor of Elementary Education) CMO-No.-74-s.-2017.pdf (chedro1.com)
- Panganiban, Jose Villa et.al. (1998). Panitikan ng Pilipinas. Quezon City: Bede’s Publication House Inc.
- Reyes, S. (1992). Kritisismo mga teorya at antolohiya para sa epektibong pagtuturo ng panitikan. Anvil Publishing, Inc. Manila.
- Robante, N., Reyes, D.A., Libo-on,J., (2023). "Maikling Kwentong Hiligaynon: Isang Pagsasalin at Pagsusuring Moralistiko at Sosyolohikal." Romblon State University Research Journal 5.1: 7-17. https://doi.org/10.58780/rsurj.v5i1.97
- Sangkula, J., (1999). “Parang Sabil ng mga Tausug” [Di-nalathalang tesis-masteral] Western Mindanao State University, Zamboanga City.
- Salahuddin, N., (1989). “On Contemporary Yakan Literature on 1980-1989” [Di-nalathalang tesis-masteral] Zamboanga Arturo Eustaquio College known as Unibersidad De Zamboanga, Zamboanga City.
- Sombria, K.J., (2019). “Pagpapahalagang aral na nakapaloob sa mga piling maikling kwento ni Genoveva Edroza-Matute” [Unpublished manuscript].
- Villafuerte, P. V., (2000). Panunuring pampanitikan: Teorya at pagsasanay. Mutya Publishing House, Valenzuela City. (2000).
- Wulff, I., Sherfan, A., (1976). Features of Yakan Culture; preliminary report of Ethnological investigations in the winter of 19600-1961. Folk, v.6
ISSN 2980-4760 (Online)
ISSN 2980-4752 (Print)